Học nghề dễ kiếm việc, lương cao sao học sinh chỉ ôm mộng đại học?

Bức tranh hai màu

Lê Đức Tài sinh viên Truyền thông và Mạng máy tính của trường CĐ Công nghệ Thủ Đức khóa 2016. Vừa tốt nghiệp vào năm 2019 được nhận vào làm kỹ sư hệ thống cho công ty công nghệ.

Sau 2 năm đi làm tích lũy tài chính và kinh nghiệm. Tài cùng một người bạn thành lập công ty lắp đặt, bảo trì hệ thống cho doanh nghiệp.

Thành lập trong thời gian  diễn ra nhưng công ty vẫn hàng liên tục, hoạt động ổn định.

Thực tế doanh nghiệp đang rất “ưu ái” cho lao động có kỹ năng biết làm việc như Tài. Nhiều doanh nghiệp tìm đủ cách để tìm kiếm, giữ chân những lao động làm được việc. Những nhân sự như vậy rất dễ bị các doanh nghiệp khác mời chào hoặc bung ra làm riêng.

Bức tranh thị trường lao động

Báo cáo của đơn vị quản lý lao động TPHCM có thể thấy rõ xu hướng khác nhau hoàn toàn. Giữa lao động có trình độ nghề và lao động có trình độ đại học trở lên. Nếu xem thị trường lao động là một bức tranh thì là bức tranh có 2 mảng màu đối nghịch. 

Doanh nghiệp cần rất nhiều lao động có trình độ nghề nhưng nguồn cung chỉ đáp ứng được một phần. Lao động trình độ đại học dư thừa, doanh nghiệp “tránh” sử dụng thì lãng phí lại phải trả lương cao.

Số liệu thống kê

Nhu cầu lao động của Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực – Thông tin thị trường lao động TPHCM. Doanh nghiệp có nhu cầu nhân lực trình độ đại học chỉ hơn 20% nhu cầu nhân lực trình độ nghề chiếm 66%.

Nhưng thực tế, trình độ của những người đi tìm việc lại trái ngược hoàn toàn. Tổng số 140.000 người tìm việc được khảo sát xấp xỉ 79% có trình độ đại học, trình độ nghề đi tìm việc chỉ chiếm gần 19%.

Theo báo cáo Sở Lao động – Thương binh và Xã hội TPHCM, trong năm 2022 có hơn 146.000 người mất việc, đã có quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp. Hơn 45.500 người có trình độ đại học và trên đại học (chiếm tỷ lệ hơn 31%), trình độ nghề (cả cao đẳng, trung cấp và sơ cấp) chỉ có gần 18.000 lao động (khoảng 12%).

Những con số trên cho thấy lao động có trình độ nghề đang có tỷ lệ thất nghiệp rất thấp. Trong khi đó, công việc của lao động có trình độ đại học trở lên lại không ổn định, tỷ lệ bị mất việc rất cao.

Khó kiếm việc sao vẫn đua nhau vào đại học?

Thạc sĩ Hoàng Quốc Long, Hiệu trưởng trường Trung cấp Nguyễn Tất Thành. Cho biết: “ phụ huynh hiện vẫn chuộng bằng cấp thích cho con học đại học hơn là đi học nghề. Nếu không học đại học thì người ta tính tới cao đẳng, không học được cao đẳng mới đến trung cấp “.